Powtórka z fizykoterapii - Elektrostymulacja

    Elektrostymulacja jest to jeden z zabiegów elektrolecznictwa, który wykorzystuje prąd impulsowy, mający na celu wywołanie skurczu mięśnia. Może być to wywołane przez stymulację włókien nerwowych (metoda pośrednia) oraz stymulację włókien mięśniowych (metoda bezpośrednia).

Wyróżnia się dwa rodzaje elektrostymulacji:


W tabeli wyżej zostało przytoczone pojęcia punktu motorycznego, który można podzielić na:

• punkt motoryczny mięśnia nazywany również bezpośrednim, jest to miejsce na skórze, pod którym nerw wnika do mięśnia, 
• punkt motoryczny nerwu nazywany również pośrednim, jest to miejsce na skórze, pod którym nerw zaopatrujący dany mięsień przebiega najpłycej.
  

Szczególnie ważnym zjawiskiem podczas elektrostymulacji jest zdolność mięśni do akomodacji, co oznacza, że przyzwyczajają się one do wolno narastającego natężenia. Ma to ścisły związek z doborem kształtu impulsu w trakcie elektrostymulacji w zależności od schorzenia:

• trójkątne impulsy- charakteryzują się powolnie narastającym natężeniem (zgodnie z funkcją wykładniczą). Gdybyśmy użyli tego rodzaju impulsu na zdrowych mięśniach doszłoby do wspomnianej wcześniej akomodacji, czyli przyzwyczaiłyby się one do niego. Jednak trójkątne impulsy mają zastosowanie w stymulacji mięśni porażonych wiotko, gdyż nie mają zdolności do akomodacji, dzięki czemu możliwa jest stymulacja selektywna, która pozwala na wybiórczą stymulację włókien odnerwionych bez pobudzenia mięśni prawidłowo unerwionych. Wykorzystuje się je także do stymulacji mięśni gładkich.
  

Na podstawie stopnia porażenia wiotkiego można określić parametry impulsów trójkątnych na podstawie danych wg Gillerta:

• prostokątne impulsy- w trakcie ich trwania dochodzi do szybkiego narastania natężenia, dzięki czemu można je stosować w stymulacji mięśni zdrowych lub nieznacznie odnerwionych.
  

Do przeprowadzenia opisywanego w dzisiejszym poście zabiegu używa się elektrostymulatorów, które wytwarzają różne rodzaje prądów, np. Träberta, faradyczny, diadynamiczny MF i DF, TENS, interferencyjne czy KOTZA.

Metodyka:

• czas impulsu i przerwy: ustalane są one na podstawie badań elektrodiagnostycznych, jednak należy pamiętać, że czas przerwy musi być co najmniej 5 razy dłuższy od czasu trwania impulsu, 
• ilość powtórzeń: elektrostymulację wykonuje się do pierwszych objawów zmęczenia mięśnia, czyli gdy zauważymy zmniejszenie się amplitudy skurczu lub gdy mięsień zaczyna drżeć, 
• powinna być rozpoczęta 7- 10 dni po odnerwieniu i prowadzona codziennie aż do pojawienia się pierwszych oznak reinerwacji, 
• przed elektrostymulacją można poddać mięsień zabiegowi cieplnemu,
• zastosowane natężenie powinno powodować wyraźny skurcz mięśnia, 
• zabieg nie powinien wywoływać skurczów mięśni antagonistycznych.
  

Elektrostymulację wykonujemy w przypadku:

• mięśni porażonych wiotko, 
• mięśni zdrowych: 
• osłabione, np. po długotrwałym unieruchomieniu gipsowym,  
• w celu zapobiegania atrofii,  
• w treningu sportowym,  
• w celu estetycznym (aby uwidocznić mięśnie), 
• mięśni porażonych spastycznie, 
• mięśni gładkich (najczęściej poddawane są elektrostymulacji mięśnie gładkie pęcherza moczowego i jelit w leczeniu zaparć oraz pooperacyjnej atonii pęcherza moczowego. Z tego względu elektrostymulacja ma również szczególne zastosowania w przypadku fizjoterapii uroginekologicznej), 
• łagodzeniu bólu.
  

Przeciwwskazania do elektrostymulacji:

• rozrusznik serca, 
• padaczka,  
• aktywna choroba nowotworowa, 
• uszkodzona powierzchnia skóry, 
• ciąża, 
• stany zapalne,  
• gorączka,  
• stany wyczerpania fizycznego i psychicznego,  
• menstruacja.
  

To wszystko, co dzisiaj dla Was przygotowaliśmy. Mamy nadzieję, że ta dawka wiedzy była dla Was pomocna. Do zobaczenia ;)

Autorem tekstu jest Wiktoria Jędraszek.

Bibliografia:

1. Prof. dr hab. med. Tadeusz Mika- Fizykoterapia Wydanie IV, Wydawnictwo Lekarskie PZWL Warszawa