Powtórka z fizykoterapii - Hydroterapia

Natryski ruchome (bicze, polewania biczowe, ruchome natryski biczowe)

    Stosowana jest tu woda, której ciśnienie wynosi tu około 100-300 kPa. Działa ona silnie mechanicznie jak i termicznie. Są formą masażu wodnego. Ze względu na temperaturę wody dzielimy bicze na zimne, gorące i zmiennocieplne. Ze względu na stopień rozdrobnienia strumienia i ciśnienia wody wychodzącej z dyszy wyróżniamy: natryski deszczowe, nitkowate, wachlarzowate. Najsłabiej działają natryski deszczowe, wachlarzowate. Bicze kolczyste lub nitkowate działają przez wyrzut wody pod dużym ciśnieniem przez dyszę z małym otworem wylotowym. Mogą wywołać ból, zaczerwienienie skóry, miejscowy odczyn zapalny lub pęcherze.

    Natrysk nitkowaty stosuje się w nerwobólach, w przewlekłych chorobach reumatycznych. Natryski ruchome stosuje się głównie miejscowo na poszczególne stawy, kończyny, klatkę piersiową, brzuch, grzbiet itp.

    Pobudzają przemianę materii, działają odruchowo na narządy wewnętrzne.


Aparatura: katedra natryskowa (możliwość regulacji temperatury i ciśnienia) z dyszą o wymiennych końcówkach (różnej wielkości otwory umożliwiające uzyskanie różnego rozdrobnienia wody). Odległość wylotu węża połączonego z katedrą natryskową wynosi około 3 m (2,5-4 m). Ściany powinny być pokryte kafelkami. Strumień wody wylatujący z końcówki o długości około 10 cm może mieć średnicę od 5-10 mm do 20 mm.

Zasady wykonania: stale poruszamy strumieniem wody, by nie padał na jeden punkt ciała. Siłę działania zwiększa się stopniowo. O dawce zabiegu decyduje nie tylko ciśnienie, temperatura, ale też wielkość, pobudliwość powierzchni ciała na którym wykonywany jest zabieg. Osobom zdrowym, którym wykonuje się bicze całkowite nie powinien przekraczać 4 min. Oprócz miejscowych zabiegów, wykonuje się też bicze segmentowo w obszarze stref odruchowych skóry i mięśni oraz stref Heada.


Wykonanie: Pacjent jest całkowicie obnażony, stoi na raszkach z tworzywa w odległości 3-4 m. od osoby wykonującej zabieg. Zaczyna się natryskiem deszczowym, stopniowo zwiększając ciśnienie, po biczowym, znów przechodzi się w deszczowy.

Ciśnienie wody powinno być na tyle duże, by strumień wody spadał na ziemię w odległości 6-7 m przy trzymaniu dyszy pionowo na wysokości około metra.


Wskazania:

• Całkowite tylko u osób zdrowych

Na zlecenie lekarza:

• w chorobach reumatycznych mięśni i stawów w okresie wolnym od zapalenia 
• Rwie kulszowej 
• Zaburzeniach miesiączkowania 
• Zaburzeniach czynnościowych żołądka i jelit 
• W I i II okresie tętniczych zaburzeń krążenia obwodowego  
• U silnie otyłych osób  
• Ze skazą moczanową 
• Zwiększonym poziomem cholesterolu lub trójglicerydów we krwi (po kąpieli w saunie)
  

Przeciwskazania:

• U osób o słabej konstrukcji ciała i zwiększonej wrażliwości nerwowej 
• Nie stosuje się ich na głowę, szyję, brzuch, narządy płciowe 
• Na obszary ciała objętych procesami zapalnymi, żylakami, zakrzepami, słabą tkanką łączną 
• Ostre choroby  
• Obrzęki stawów 
• Świeże zapalenia nerwów 
• Choroby grożące krwawieniem 
• Choroby serca i krążenia 
• Nadciśnienie  
• Ogólne osłabienie, wyniszczenie  
• Uogólniona miażdżyca tętnic 
• Podeszły wiek
  

Bicze kolan: 

Wskazania: reumatoidalne choroby stawów i mięśni po ustąpieniu ostrych objawów, przewlekła rwa kulszowa, przeciążenie kończyny dolnej

Przeciwskazania: jak wyżej, żylaki podudzi

Wykonanie: zimne bicze kolan wykonujemy w kolejności: plawe- lewe- podudzie- tylna- przednia część. Zaczynamy od deszczowego polewania, następnie biczowe (powtarzamy 3 razy- biczowe). Na zakończenie szybkie ruchy w kolejności: od pięty do dołu podkolanowego, podeszwy stóp, polewanie deszczowe podudzi (omijamy wystające części kości)


Bicze ud:

Wykonanie: najpierw na prawej, potem lewej kończynie

Tylna powierzchnia- polewanie deszczowe, następnie bicze, od pięty do bioder, ruchy okrężne na pośladku i znów do pięty.

Przednia powierzchnia- jak przy kolanach+ okrężne ruchy wokół rzepki


Bicze całkowite:

Tylko u zdrowych osób, na zlecenie lekarza.

Działanie: wpływ stabilizujący na autonomiczny układ nerwowy, pobudzają krążenie, oddychanie i przemianę materii.

Wykonanie: najpierw wykonuje się polewanie deszczowe kończyn dolnych i pośladków, potem osłabiony strumień od grzbietowej powierzchni prawej stopy, podudzie, pełny strumień na udo, pośladek, a następnie prawa kończyna w dół. Potem lewa kończyna dolna- prawe ramię- bark- łopatka (trzy koła)- pod pośladkiem na lewą kończynę górną. Strumień na grzbiet może być stosowany poziomymi pociągnięciami.
    Z przodu najpierw polewa się obie nogi, potem powierzchnię zewnętrzną prawej kończyny górnej, klatkę piersiowa, następnie powraca prawym ramieniem w dół i w okolicy pępka przechodzi się na lewą kończynę górną.
    Następnie pacjent ustawia się prawym bokiem, odchyla prawą kończynę górną do przodu i głowę ku tyłowi. Polewany jest bok od stopy do miednicy, a następnie osłabionym strumieniem wzdłuż ręki. Przed zabiegiem głowę i uszy należy okryć ręcznikiem

Wskazania:

• hartowanie u silnych osób i u bardzo zdrowych jako zabieg po saunie, 
• zaburzenie przemiany materii, zwłaszcza przy nadwadze,  
• dna,  
• cukrzyca,  
• hipercholesterolemia,  
• hipertrigliceridemia.
  

Przeciwskazania:

• miażdżyca tętnic, 
• choroby serca,  
• zaburzenia krzepnięcia, 
• żylaki,  
• zapalenia żył.
  

Natryski szkockie

Wykonanie: skupiony lub wachlarzowaty strumień, na zmianę natrysk deszczowy i kolczysty. Przez 1-2 min woda o temp. 40 st. C, potem 20-30 sec. Woda o temp. 20 st. C lub niższą. Zabieg powtarza się w takim układzie dwa razy. Zaczyna się gorącą wodą, a kończy zimną.

Wskazania:

• choroby stawów pochodzenia niezapalnego

Przeciwskazania:  

• Miażdżyca tętnic 
• Nadciśnienie tętnicze 
• Wiek podeszły 
• Osłabienie, wyniszczenie  
• Czynna gruźlica 
• Niewydolność krążenia 
• Żylaki
  

Autorem tekstu jest  Agnieszka Barul.

 

Bibliografia:

1. A. Straburzyńska- Lupa, G. Straburzyński, Fizjoterapia z elementami klinicznymi, tom 1.