Powtórka z fizykoterapii - Fala uderzeniowa

    Fala uderzeniowa to zjawisko występujące w atmosferze. Jest to słyszalna wysokoenergetyczna fala akustyczna. W fizjoterapii wykorzystuje się działanie energii mechanicznej fali uderzeniowej, która bezpośrednio oddziałuje na daną okolicę ciała. Wykorzystujemy dwa rodzaje fali – zogniskowaną powstające elektrohydraulicznie oraz promieniową, tworzoną pneumatycznie.

    Można również wyróżnić pozaustrojową falę uderzeniową (extracorporeal shock wave therapy – ESWT), która precyzyjnie dociera do docelowego miejsca, bez wpływania na okoliczne struktury oraz promieniową (radialną) falę uderzeniową (radial shock wave therapy – RSWT). RSWT w porównaniu do ESWT ma niższe ciśnienie szczytowe jak i działa również na okoliczne tkanki. Trzecim rzadko stosowanym rodzajem jest fala płasko rozchodząca się (planar shock wave therapy – PSWT).

DAWKOWANIE

    Zabieg należy wykonać w odstępach 3-4 dni. Maksymalnie w serii może być 5 zabiegów. Podczas zabiegu należy zastosować żel sprzęgający głowicę z ciałem pacjenta.

PARAMETRY ZABIEGOWE

    Fala uderzeniowa dociera na głębokość 3-12 cm w głąb ciała. Sam zabieg trwa 15-20 minut i nie powinny towarzyszyć mu dolegliwości bólowe (chyba, że osoba ma niski próg bólu).

    Falę dzielimy na niskoenergetyczną <0,2 mJ/mm2 (low energy shock wave therapy – LESWT) oraz rzadziej stosowaną wysokoenergetyczną >0,2 mJ/mm2 (high energy shock wave therapy – HESWT).

    Przy użyciu ESWT ciśnienie wytwarzane podczas zabiegu wynosi 10-100 MPa, a częstotliwość 1-8 Hz. RWST wnika do 3,5 cm na głębokość, wytworzone ciśnienie wynosi zazwyczaj 12,3 MPa, a częstotliwość to 1-21 Hz. W przypadku PSWT głębokość działania to ok. 5,5 cm.

METODYKA ZABIEGOWA

    Okolicę, którą trzeba poddać terapii należy pokryć substancją sprzęgającą (zazwyczaj jest to żel). Należy zacząć od najbardziej bolącego miejsca, a następnie okrężnymi ruchami przechodzić na sąsiadujące tkanki. W przypadku znalezienia innego bolącego miejsca należy powtórzyć krok wyżej.

WSKAZANIA

• Usuwanie produktów metabolicznych z tkanki tłuszczowej 
• Poprawa mikrokrążenia 
• Zniesienie bólu
• Przyśpieszenie mechanizmów odnowy komórkowej 
• Przyspieszenie tworzenia kostniny 
• Wzrost nowo powstałych naczyń włosowatych, zapewniających lepsze odżywienie tkanki łącznej 
• Poprawa metabolizmu i miejscowego mikrokrążenia przez tworzenie nowych naczyń krwionośnych 
• Poprawa wyglądu skóry

PRZECIWSKAZANIA

• Ciąża 
• Nowotwory 
• Okolice tkanki zrostowej (u dzieci) 
• Stany wyniszczenia 
• Ostre i nawracające stany zapalne
• W przypadku zaburzonej krzepliwości krwi 
• W zaawansowanej osteoporozie 
• W chorobach serca – świeży zawał serca, częstoskurcz serca, rozrusznik serca, stenty 
• W nadwrażliwości na ból 
• Poniżej 14 roku życia

PRZYKŁADOWE JEDNOSTKI CHOROBOWE

• Usuwanie blizn i rozstępów 
• Leczenie uszkodzeń ścięgien i torebek stawowych
• Leczenie zwapnień okołostawowych 
• Leczenie przeciwbólowe 
• Leczenie łokcia tenisisty, golfisty 
• Ostroga piętowa 
• Kolano skoczka 
• Zapalenie kaletek maziowych 
• Zespoły bólowe stawów 
• Chonodromalacja rzepki 
• Terapia powierzchownych i głębokich punktów spustowych
  

 

Autorem tekstu jest Emilia Groszyk.

Bibliografia:

1. Mikołajewska E. Elementy fizjoterapii. Fizykoterapia dla praktyków. PZWL Wydawnictwo Lekarskie, Warszawa 2011, str. 137-142. 
2. https://www.praktycznafizjoterapia.pl/artykul/zastosowanie-fali-uderzeniowej-w-rehabilitacji