Powtórka z fizykoterapii - Ultradźwięki
Hejka!
Witamy Was w nowej serii artykułów na naszym blogu! Seria, jak już pewnie zauważyliście po grafice, opiera się na przypomnieniu najważniejszych informacji o popularnych i często wykorzystywanych zabiegach fizykoterapeutycznych. Zasady się nie zmieniają, co tydzień we wtorek powitamy Was nowym artykułem. Zapraszamy do systematycznego śledzenia naszego bloga w poszukiwaniu najnowszych treści. Zachęcamy również do dzielenia się przemyśleniami i uwagami w komentarzach i, żeby już nie przedłużać, zapraszamy do czytania :)
Dziś powiemy kilka słów o zabiegu jakim są ULTRADŹWIĘKI!
Istotą fal akustycznych stanowiących dźwięki są periodyczne drgania cząsteczek środowiska materialnego - gazów, cieczy lub ciał stałych. Dźwięki słyszalne przez dorosłego człowieka składają się z drgań mieszczących się w granicach od 16 do 20 000 Hz. Drgania o częstotliwościach mniejszych niż 16 Hz nazywa się infradźwiękami, a drgania o częstotliwości powyżej 20 000 Hz ultradźwiękami. Zarówno infradźwięki, jak i ultradźwięki nie wywołują u człowieka wrażeń słuchowych. Częstotliwość drgań fal akustycznych związanych z mową i muzyką mieści się.
Zasady wytwarzania ultradźwięków w aparaturze terapeutycznej.
Aktualnie produkowana do celów terapeutycznych aparatura ultradźwięków wykorzystuje odwrócone zjawisko piezoelektryczne pewnych kryształów. Zjawisko piezoelektryczne polega na tym, że przy ściskaniu lub rozciąganiu wielu kryształów pojawiają się na przeciwległych powierzchniach różnoimienne ładunki elektryczne. Jeśli zatem do przeciwległych powierzchni kryształu doprowadzi się zmienne napięcie elektryczne wielkiej częstotliwości, to następuje zgodne z rytmem zmiennego prądu elektrycznego naprzemienne rozszerzanie się i kurczenie kryształu. Powoduje to synchroniczne drganie ośrodka, w którym znajduje się kryształ, stanowiące istotę ultradźwięków.
Działanie biofizyczne ultradźwięków
- Działanie cieplne
- Działanie mechaniczne
- Działanie fizykochemiczne
- Działanie biologiczne
Nowoczesny aparat do terapii ultradźwiękami składa się z dwóch zasadniczych części:
- Generatora prądu elektrycznego wielkiej częstotliwości, czyli układu wytwarzającego drgania elektromagnetyczne wielkiej częstotliwości.
- Generatora drgań ultradźwiękowych, tj. przetwornika piezoelektrycznego, czyli przetwornika drgań elektromagnetycznych wielkiej częstotliwości w fale ultradźwiękowe. W odpowiedniej obudowie stanowi on głowicę ultradźwiękową, której konstrukcja zapewnia izolację powietrzną uniemożliwiającą przejście fali ultradźwiękowej z przetwornika i uchwytu na rękę osoby wykonującej zabieg.
Technika sprzęgania aplikatora ultradźwięków z ciałem
Ze względu na to, że nawet przy ścisłym przyłożeniu głowicy do suchej skóry pozostaje miedzy nimi warstewka powietrza, która spowodowałaby prawie całkowite odbicie fali ultradźwiękowej, stosować należy tzw. środki sprzęgające, np.
- Specjalne żele, olej parafinowy lub glicerynę,
- Specjalny żel przewodzący ultradźwięki i prąd elektryczny,
- Wodę,
- Poduszkę wodną,
- Żel agarowo-poliakrylamidowy
Wykonanie zabiegów
Metoda dynamiczna – polega na powolnym poruszaniu głowicy po skórze ruchami ślizgającymi, kolistymi lub podłużnymi, bez nacisku, tam i z powrotem, z prędkością ok. 20 cm/s przez cały czas trwania zabiegu.
Metoda półstatyczna – polega na wolniejszym, ale ustawicznym, przesuwaniu głowicy bezpośrednio nad małym, ograniczonym polem zabiegu.
Kolejność postępowania podczas zabiegu :
- Zależnie od miejsca wykonywania zabiegu pacjent wygodnie siada na taborecie lub swobodnie leży na kozetce. Jeśli zabieg ma być wykonany na kończynie górnej, to ręka z przedramieniem powinna być położona na odpowiedniej przystawce. W zależności od okolicy ciała, na której ma być wykonany zabieg, pacjent leży na grzbiecie lub na brzuchu.
- Przygotowuje się aparat do zabiegu, nastawiając czas zabiegu i moc ultradźwięków.
- Dokonuje się oceny wzrokowej, a w razie potrzeby, również palpacyjnie, powierzchni skóry, na której ma być wykonany zabieg. Nie wykonuje się zabiegu na zranienia skóry, znamiona, guzki czy w ogóle na jakiekolwiek zmiany chorobowe w skórze.
- Suchą, czystą skórę okolicy, w której ma być wykonany zabieg, za pomocą zwitka waty lub szpatułki pokrywa się cienką warstwą środka sprzęgającego, a następnie po takim samym pokryciu tym samym środkiem głowicy przykłada się ją do skóry.
- Dopiero teraz wolno włączyć aparat, na którego pulpicie sterowniczym, nastawiono uprzednio parametry zabiegu, i zacząć zabieg.
- Wykonuje się zabieg, zwracając uwagę na to, czy głowica równomiernie z pewnym uciskiem przesuwa się po powierzchni skóry pokrytej środkiem sprzęgającym. Brak kontaktu sygnalizuje odpowiedni sygnał urządzenia monitorującego sprzężenie głowicy z ciałem.
- Kończąc zabieg, najpierw wyłącza się aparat, a dopiero potem odrywa się głowicę od skóry pacjenta.
- Za pomocą papierowego jednorazowego ręcznika oczyszcza się skórę pacjenta ze środka sprzęgającego. Z kolei oczyszcza się głowicę, przemywa się ją alkoholem i odkłada na odpowiedni uchwyt aparatu.
Dawkowanie ultradźwięków
Dawki fali ciągłej ultradźwięków zależnie od częstotliwości
Czas zabiegu to w zależności od dawki i miejsca zabiegu od 3 do 15 min.
Wskazania
- Choroby reumatyczne( np. RZS w stanie remisji)
- Artrozy
- Choroby ścięgien i przyczepów mięśni,( np. łokieć tenisisty)
- Przykurcze o różnej genezie (np. przykurcz Dupuytrena)
- Blizny
- Dolegliwości pourazowe,
- Stany po złamaniach,
- Bóle stawowe,
- Zespoły bólowe kręgosłupa,
- Skręcenia,
- Krwiaki
Przeciwwskazania
- Bezwzględnie przeciwwskazane jest nadźwiękawiania okolicy serca, płuc i narządów miąższowych jamy brzusznej, naczyń krwionośnych, mózgu, jąder, ciężarnej macicy, oczu, kości, głowy, okolic rdzenia przedłużonego oraz okolic przylegających do obszaru, w którym wykonano laminektomię.
- Nie nadźwiękawia się dołu pachowego, łokciowego, podkolanowego, pachwin, okolic narządów miąższowych gonad, okolicy zwojów szyjnych i nerwu błędnego.
- Ciężka osteoporoza.
- U dzieci i młodzieży przed zakończeniem wzrostu kostnego.
- Niewydolność serca, zaburzenia rytmu serca, zaawansowana miażdżyca tętnic, zapalenia żył, zakrzepy, zaburzenia krzepliwości, świeże krwiaki.
- Guzy łagodne i złośliwe ani stany po nowotworowe.
- Ostre infekcje i zapalenia.
- Zakrzepowe zapalenie żył.
- Zaburzenia czucia.
- Gruźlica płuc.
- Rozstrzenia oskrzeli.
- Choroby z możliwością krwawień.
- Żylaki.
- Rozrusznik serca.
Fonoforeza
Fonoforeza polega na wprowadzeniu do ciała leku za pomocą ultradźwięków. Fale akustyczne mogą być ciągłe lub impulsowe. W konsekwencji drgania mechaniczne powodują mikro masaż tkanek. Działanie lecznicze zabiegu i w konsekwencji wskazania do jego przeprowadzenia są bardzo szerokie. Dzięki ultradźwiękom zmniejsza się napięcie mięśni, rozszerzają się naczynia krwionośne, następują zmiany w przewodnictwie nerwowym, zmniejsza się ból. Ponadto pobudzony zostaje metabolizm i procesy regeneracyjne. Skóra zwiększa swoją przepuszczalność, dlatego leki podawane w formie żelu w trakcie fonoforezy docierają głębiej, nawet do 8 cm w głąb ciała. W takich warunkach lek jest w stanie przeniknąć także do tkanki kostnej. Prócz tego fonoforeza oddziałuje na biochemię tkanek. Rozgrzewa, poprawia przebieg oddychania komórkowego, zmienia pH i usprawnia syntezę kolagenu.
I na tym zakończymy naszą powtórkę o ultradźwiękach, jeśli macie jakieś pytania to śmiało piszcie w komentarzach lub bezpośrednio do nas za pośrednictwem maila, Facebooka czy na Instagramie!
Oczywiście zapraszamy Was za tydzień po kolejną dawkę wiedzy z zakresu fizykoterapii ;)
Autorem tekstu jest: Aleksandra Raczyńska.
Bibliografia:
- Fizjoterapia z elementami klinicznymi – Anna Straburzyńska – Lupa, Gerard Straburzyński
Komentarze
Prześlij komentarz