Fizjoterapia jest wszędzie! - Kardiologia
O czym dziś się dowiemy?
Dzisiejszy tematem będzie kolejna niezwykle ważna rola fizjoterapeuty, tym razem specjalizacja tyczy się kardiologii. Na początek kilka podstawowych informacji.
Serce to główny narząd układu krążenia, przyjmujący krew z naczyń i tłoczący ją do nich. Znajduje się w klatce piersiowej, w worku osierdziowym. Krew jest rozprowadzana po całym organizmie człowieka systemem skomplikowanych naczyń krwionośnych, w skład których wchodzą tętnice i żyły. Choroby układu sercowo-naczyniowego stanowią aktualnie jedną z najczęstszych przyczyn zgonów. Jest to przede wszystkim związane z niehigienicznym stylem życia, nieprawidłową dietą i różnorodnymi nałogami[1].
Czym jest rehabilitacja kardiologiczna?
Definicja WHO z 1964 roku, określała rehabilitację kardiologiczną jako „działanie, pod wpływem którego osoba z chorobą serca przywracana jest do optymalnego stanu zarówno fizycznego, medycznego, psychologicznego, emocjonalnego, seksualnego, socjalno-ekonomicznego jak i zawodowego”[2].
Obecna definicja WHO z roku 1993 określa rehabilitację kardiologiczną jako: „kompleksowe i skoordynowane stosowanie środków medycznych, socjalnych, edukacyjnych, ekonomicznych i zawodowych w celu przystosowania chorego do nowego życia i umożliwienia mu uzyskania jak największej sprawności” [2].
Można podsumować to jako całość działalności dla zapewnienia kardiologicznym chorym najlepszych możliwości fizycznych, umysłowych i warunków socjalnych, tak aby mogli oni dzięki własnemu wysiłkowi odzyskać miejsce w społeczności i prowadzić aktywne życie.
Dla kogo przeznaczona jest rehabilitacja kardiologiczna?
pacjenci z chorobą niedokrwienną serca – po zawale serca i bez przebytego zawału
pacjenci leczeni angioplastyką wieńcową
pacjenci po operacjach pomostowania aortalno-wieńcowego (operacjach bypass)
pacjenci po chirurgicznym leczeniu wad zastawkowych
po przeszczepieniu serca (serca i płuc)
chorzy z niewydolnością serca.
Znaczące korzyści z udziału w programie rehabilitacji wykazano także w przypadku pacjentów z nadciśnieniem tętniczym, z miażdżycą tętnic kończyn dolnych, po wszczepieniu rozrusznika lub kardiowertera-defibrylatora (ICD).
Udział w programach rehabilitacji proponuje się też osobom w podeszłym wieku, oraz osobom, u których choroba układu krążenia nie wystąpiła, ale obecne są czynniki ryzyka zwiększające prawdopodobieństwo zachorowania (dotyczy to zwłaszcza osób z cukrzycą) [3].
Etapy rehabilitacji kardiologicznej
Etap I
Rehabilitacja szpitalna (sala intensywnej opieki medycznej, oddział pooperacyjny, oddział kardiologii, chorób wewnętrznych).
Cel: jak najszybsze osiągnięcie przez chorego samodzielności i samowystarczalności w zakresie czynności życia codziennego oraz przeciwdziałanie skutkom unieruchomienia - zahamowanie utraty wydolności ruchowej
Etap II
Rehabilitacja szpitalna (oddział rehabilitacji kardiologicznej).
Kontynuacja formy stacjonarnej. Rehabilitacja wczesna w warunkach domowych - prowadzona pod nadzorem poradni rehabilitacji kardiologicznej
Cel: poprawa tolerancji wysiłku, korzystna modyfikacja czynników ryzyka miażdżycy i
zdarzeń sercowo-naczyniowych
Etap III
Rehabilitację ambulatoryjna późna (poradnie rehabilitacji kardiologicznej, poradnie kardiologiczne lub lekarze rodzinni przeszkoleni w rehabilitacji kardiologicznej
Cel: podtrzymaniu dotychczasowych efektów leczenia i rehabilitacji oraz zmniejszeniu ryzyka nawrotu choroby [4].
Aktywność fizyczna dla pacjenta kardiologicznego.
Wykonując ćwiczenia fizyczne pamiętajmy, że jest to dla pacjenta rehabilitacja a nie trening wyczynowy. Do ćwiczeń zalecanych osobom po zawale należą dyscypliny , w których wysiłek jest jednostajny, bez gwałtownych zrywów. Jazda na rowerze, pływanie i szybkie chodzenie podczas spacerów korzystnie wpływają na wzrost wydolności fizycznej pacjenta.
Do dyscyplin zaliczanych jako korzystne w rehabilitacji pacjentów po zawale zalicza się także gimnastykę umiarkowany jogging. Należy cały czas pamiętać , że ćwiczymy dla zdrowia a nie bicia własnych rekordów (u osób po zawale jest to niebezpieczne). Ważną kwestią jest regularność podejmowanego wysiłku fizycznego.
Tylko regularny wysiłek fizyczny (4-6 razy w tygodniu przez minimum pół godziny) po pewnym czasie przyniesie spodziewane rezultaty. Regularne prowadzenie treningu powoduje, ze jego korzystne wyniki pojawiają się już po 4-6 tygodniach, a wzrost wydolności organizmu pojawia się po 6-9 miesiącach ćwiczeń [4].
Co składa się na fizjoterapię rehabilitacyjna?
Terapia obrzękowa (kompresoterapia), na która składa się m. in.:
manualny i mechaniczny drenaż limfatyczny, to specjalny rodzaj masażu, który ma na celu poprawienie przepływu limfy (płynu tkankowego) w organizmie. Polega na manualnym lub mechanicznym (przy pomocy specjalnych urządzeń) przepchnięciu zalegającej chłonki w kierunku węzłów chłonnych. Drenaż limfatyczny usuwa powstałe obrzęki oraz zapobiega ich wystąpieniu.
kompresja (leczenie uciskowe) - w celu usunięcia i zapobiegania pojawienia się obrzęków, wykorzystuje się specjalnie do tego przeznaczone: opaski, bandaże, pończochy, rajstopy, podkolanówki oraz skarpetki.
pozycje ułożeniowe - odpowiednia pozycja, np. leżenie z nogami uniesionymi ponad poziom serca, ma na celu wspomożenie pracy układu naczyniowego i chłonnego poprzez zwiększenie odpływu krwi i limfy co powoduje zmniejszenie obrzęku nóg.
Fizykoterapia, która obejmuje działanie bodźcami fizykalnymi na organizm człowieka. Zabiegi stosowane w kardiologii to:
Parafina i parafango
Krioterapia – leczenie zimnem. Ze względu na efekt wzmocnienia kruchych naczyń krwionośnych oraz normalizacji ciśnienia krwi, krioterapię poleca się pacjentom chorującym m. in, na: chroniczną niewydolność naczyń żylnych, kardiomiopatie (grupa chorób serca) oraz u pacjentów pooperacyjnych.
Laseroterapia - promieniowanie IR (podczerwone) wpływa na rozszerzenie naczyń krwionośnych, dlatego wykorzystywane jest do leczenia m. in. choroby Buergera i nadciśnienia tętniczego
Promieniowanie UV - stosuje się w nadciśnieniu tętniczym i chorobie niedokrwiennej.
Światło spolaryzowane (Bioptron) - przyspiesza leczenie i gojenie się ran pooperacyjnych, dlatego stosujemy go po zabiegach kardiochirurgicznych.
Masaż - klasyczny, segmentarny (leczniczy), podwodny, wibracyjny czy wirowy wpływa korzystnie na układ krążenia poprzez usprawnienie krążenia obocznego (sieci naczyń omijających niedrożny odcinek tętnicy), zmniejszenie pojemności minutowej (objętości krwi, jaką serce tłoczy w ciągu minuty do naczyń krwionośnych) i objętości wyrzutowej serca (ilość krwi wtłaczanej/”wyrzucanej” przez jedną z komór serca podczas jej skurczu), przyspieszenie wchłaniania obrzęków i wzrost siły skurczu serca.
Leczenie uzdrowiskowe - w Polsce funkcjonuje kilka zakładów lecznictwa uzdrowiskowego: szpital uzdrowiskowy, sanatorium uzdrowiskowe, zakład przyrodoleczniczy i przychodnia uzdrowiskowa.
Kinezyterapia- ćwiczenia lecznicze mają mi. n. za zadanie usprawnianie i poprawę mikrokrążenia w nogach, wydolności mięśnia sercowego, ogólnej sprawności chorego, obniżenie ciśnienia tętniczego krwi, przygotowanie pacjenta do zabiegu chirurgicznego[5].
Ważne jest, aby pamiętać, że w poszczególnych stanach chorobowych oprócz wskazań do wybranych zabiegów istnieje również szereg przeciwskazań, o których fizjoterapeuta powinien wiedzieć, dzięki czemu możliwe będzie dobranie odpowiedniego leczenia.
Gdzie można leczyć choroby układu krążenia? Oto kilka ośrodków:
Augustów
Busko-Zdrój
Ciechocinek
Dąbki
Duszniki-Zdrój
Kamień Pomorski
Kołobrzeg
Krynica-Zdrój [6]
Autorem tekstu jest Magda Maciejewska
Bibliografia:
1. https://www.praktycznafizjoterapia.pl/artykul/kompleksowa-rehabilitacja-kardiologiczna
3. https://www.mp.pl/pacjent/rehabilitacja/rehabilitacja-medyczna/106180,rehabilitacja-kardiologiczna
4. http://www.fizjoterapeutom.pl/materialy/artykuly/kardiologia/fizjoterapia-kardiologiczna
5. http://wreszciezdrowy.pl/pacjent/wiedza/27/fizjoterapia-w-kardiologii
6. https://www.sanatoria.com.pl/l,c,profile-leczenia;uklad-krazenia.html
Komentarze
Prześlij komentarz